Mikołaj z Miry
Mikołaj i trzech uratowanych młodzieńców w cebrzyku
Św. Mikołaj jest wraz ze Św. Marcinem w tradycji europejskiej jednym z najważniejszych świętych, znanym nie tylko w chrześcijaństwie. Szczególną sławę przyniosły mu jego łaskawość i gotowość niesienia pomocy. Do czasu reformacji Św. Mikołaj był obdarowującym przyjacielem dzieci. Później Marcin Luther wprowadził przynoszące podarki Dzieciątko Jezus (Christkind). Św. Mikołaj stał się jego zwiastunem. „Nikos“ oznacza w języku greckim „Zwycięstwo“, a „laos“ „lud“- imię Mikołaj ma więc znaczenie „Zwycięstwo“ lub „Blask ludu“. W swym imieniu nosi on więc bliskość z ludem. Św. Mikołaj umarł około 350 roku jako biskup Miry (dzisiejsze miasto Demre w Turcji). W średniowieczu postrzegano i czczono go jako duchowego przewodnika. Rozpoznać można go po szatach biskupich, mitrze i pastorale, symbolu pasterzy.
– według „Mikołaj z Miry“, XVIII wiek, Parafia Kammern w Liesingtal, Styria
Św. Mikołaj jako obdarowujący przyjaciel dzieci
Dziś św. Mikołaj znany jest przede wszystkim jako postać tradycyjna, przedstawia się go często z białą brodą, w czerwonym płaszczu, z księgą mądrości i worem pełnym prezentów. Koncern Coca-Cola wysyła go ciężarówką w trasę po Ameryce, w krajach nordyckich przybywa Św. Mikołaj wraz z reniferem, w Rosji od czasu Rewolucji Październikowej jako „Dziadek Mróz“. W Szwajcarii towarzyszy mu jego pomocnik Schmutzli, znany w krajach niemieckich także jako Knecht Ruprecht (Pachołek Ruprecht). Tam i w wielu innych stronach świata św. Mikołaj obdarowuje,zamiast Dzieciątka Jezus (Christkind) czy też Gwiazdora (Weihnachtsmann), dzieci odwiedzając je 24 lub 25 grudnia w ich domach. Potajemne przekazywanie darów jak w legendzie o ratunku trzech sióstr odzwierciedla dziś zwyczaj wzajemnego potajemnego obdarowywania się prezentami przed świętami Bożego Narodzenia.
-według motywu z kartki pocztowej, około 1900, Anglia
Św. Mikołaj jako nauczający uczeń
Z uczniami łączył św. Mikołaja szczególny związek. Jako dziecko był on bowiem sam ciekawy i uważny. Będąc biskupem wskrzesił do życia trzech uczniów zabitych podczas wędrówki. Od 6. do 28. grudnia (Dzień Niewiniątek) przejmuje do dziś rządy wybrany spośród uczniów „Biskup-Uczeń“, by dziecięcą mądrością przemawiać do sumienia dorosłym.
-według sceny Ołtarza w Kościele Mariackim w Mühlhausen/ Turyngia, około 1485 roku
Św. Mikołaj pomagający marynarzom w czasie sztormu
Historia Mikołaja z Miry znajduje się w „Złotej Legendzie“ („Legenda Aureea“), najsłynniejszej księdze średniowiecza opisującej żywoty Świętych. Przekazuje ona jak Mikołaj pomógł popadłym w niebezpieczeństwo na morzu marynarzom. Pomógł im, nie jak Jezus, który jednym słowem ukoił burzę. Pomógł im wspomagając ich niewidzialną dłonią przy żaglach i linach, tak że przetrwali sztorm i zdrowo dotarli na ląd. Marynarze zrozumieli przy tym, że ich wkład był ważny. Nie przeżyli cudu bez ufności i własnego zaangażowania, lecz przez wspólne działanie. Tym sposobem Mikołaj stał się dla marynarzy nosicielem nadziei na pomoc w chwilach największej potrzeby. Stał się ich wzorem do naśladowania, przyjacielem i pomocnikiem. Z tego powodu głównie nad morzem zostało wybudowanych wiele kościołów, których patronem jest św. Mikołaj. Gdy marynarze bezpiecznie powracali na ląd, mogli właśnie tam wypowiedzieć swe dziękczynienie.
-według greckiej ikony
Św. Mikołaj ratujący trzech niewinnych przed śmiercią
Mocą swego biskupiego urzędu Mikołaj uratował trzech niewinnych rycerzy przed śmiercią. Stanąwszy przed mieczem kata napiętnował skorumpowanego urzędnika słowami: „Ty wrogu Boga, łamiący prawo“. Mikołaj posiadał autorytet wobec władzy świeckiej. Użył go bezinteresownie i przeciwstawił się bezprawiu i nadużyciom. Stał się orędownikiem sprawiedliwości i mediatorem.
-według Frau Angelico (około 1395-1455): Nastawa ołtarza „Pela di Perugia– Historie z życia Św. Mikołaja z Bari“, około 1437 roku, Galleria nazionale dell` Umbria, Perugia
Św. Mikołaj obdarza posagiem trzy còrki
Zgodnie z przekazem Mikołaj usłyszał, iż jego poważany sąsiad, tak zubożał, że nie widział innej możliwości utrzymania rodziny, jak posłanie swych trzech còrek dla nierządu na ulicę. Mikołaj był na tyle zamożny, że postanowił potajemnie darować sąsiadowi niezbędne mu pieniądze i tym sposobem uratować ojca i còrki przed nędzą. Ojciec użył daru Mikołaja, by dobrze wydać za mąż swe dziewczęta i tak zabezpieczyć ich przyszłość. Mikołaj nie przykładał wagi do bogactwa, pomagał dając i dzieląc się- nie jako święty, nie jako biskup, lecz jako wspòłczujący sąsiad. Obdarowywał dla dobra ludzi w swym pobliżu. Symbolizują to trzy złote kule, a czasami trzy złote jabłka, ktòre jako znak bogini Wenus nawiązują do trzech uratowanych młodych kobiet. W tej opowieści Mikołaj staje się uosobieniem społecznej wspòlnoty i dobroczynności.
-według Frau Angelico (około 1395-1455): Nastawa ołtarza (strona lewa)„Pela di Perugia– Historie z życia Św. Mikołaja z Bari“, około 1437 roku, Galleria nazionale dell` Umbria, Perugia
Św. Mikołaj darowujący chleb
-według „Mikołaj syci mieszkańców Miry“, 1909, Płaskorzeźba ołtarza w kościele Św. Mikołaja w Sülz- Kletterberg
